In heel veel situaties is het effectief om, als zich een probleem voordoet, te analyseren wat het probleem is en daarna een oplossing voor het probleem te bedenken.
Dat werkt prima als bijvoorbeeld de temperatuur op de werkplek niet prettig is, als het daar iedere dag te koud is. Of als er te weinig parkeerplaatsen bij het kantoor zijn. De oplossing is bij dit soort vraagstukken vrij eenvoudig. De thermostaat gaat een paar graden omhoog, er wordt extra ruimte gezocht voor meer parkeerplekken. Hierna is het probleem misschien wel voor altijd weg en opgelost.
Maar wat nu nu als de werksfeer onplezierig of zelfs onveilig is? Wat te doen als werkdruk jaar in jaar uit een weerbarstig vraagstuk is? Of wat te doen als er voortdurend gedoe is rondom het niet nakomen van afspraken in je team of organisatie?
Oplossen versus een oplossing
Bij dergelijk vraagstukken is het zelden mogelijk om ‘oplossingen’ van dezelfde orde als hierboven te bedenken. Je kunt proberen om ‘oplossingen’ te introduceren zoals: een cursus sfeer-verbeteren, normen opstellen over hoeveel werk je per dag maximaal mag doen, nieuwe afspraken maken over het beter nakomen van afspraken …. De kans is groot dat het probleem daarna gewoon weer terugkomt omdat het systeem, de onbewuste gewoonten en interactiepatronen waarin het vraagstuk ontstaat, ongewijzigd en in tact blijven.
Pas als je met elkaar ontdekt hoe iedereen onbedoeld en onbewust bijdraagt aan het vraagstuk (en aan dat systeem) wordt het mogelijk om veranderingen te bewerkstelligen.
Huh!? Hoe iedereen bijdraagt!?
Ehm … Ja. Zonder dat collega’s dat doorhebben, produceren zij onbedoeld en onbewust mee aan datgene waarvan zij zeggen last te hebben. En als je daar iets aan wilt doen, is het nodig om samen de interactiepatronen te ontdekken die het vraagstuk veroorzaken.
Als je samen, zonder oordelen, onderzoekt wat de disfunctionele patronen achter het vraagstuk zijn, ontstaan er inzichten die het mogelijk maken om in het vervolg anders met elkaar te handelen en het vraagstuk niet meer ‘geproduceerd’ wordt. Hierdoor vergroot je het ‘zelf oplossend vermogen’ van je team of organisatie.